قره داغ، گیاه ارزشمندی است که در سال های اخیر به عنوان یکی از گونه های مناسب در طرح های بیابان زدائی مورد استفاده قرار می گیرد.
قره داغ گیاهی است هرمافرودیت، درختچه ای تیغ دار از خانواده Zygophyllaceae و جنس Nitraria که دارای 6 گونه می باشد و گونه موجود در این منطقه به نام schoberi (شوبری) می باشد. ارتفاع آن 1.5 متر و قطر تاج گاهی بیش از 2 متر می باشد. ساقه های جوان گیاه سفید کرکدار، ساقه های مسن قهوه ای بدون کرک، گل ها متناوب ساده، سفید رنگ، گل آذین گرزن باز، برگ ها مستطیلی قاشقی یا نیزه ای به طول 50 و عرض 7 تا 4 میلی متر و میوه آن کروی به قطر 15 تا 5 میلی متربه رنگ قرمز تیره می باشد. شروع رشد رویشی این گیاه اواخر اسفند تا اواسط فروردین گل دهی اواخر فروردین تا اوائل اردیبهشت، تشکیل میوه اواسط خرداد، بذر دهی اواخر خرداد، ریزش بذر از اواخرتیر می باشد. شروع خزان برگ ها از اواخر آبان و خواب زمستانه با کاهش دما آغاز می گردد. روش تکثیر این گیاه از طریق بذر و ریشه های نابجا و قلمه می باشد.


سایر موارد استفاده و پراکنش قره داغ :
استفاده از قره داغ در ایران به عنوان یک گیاهی حفاظتی است که علوفه قابل توجهی نیز تولید می نماید. این گیاه به دلیل پائین بودن تنوع گونه ای دارای رویشگاه حساس و شکننده می باشد. در برخی از کشورها از میوه آن که دارای طعم مطبوعی است به صورت پخته یا خام به عنوان آجیل زمستانه استفاده می شود. استفاده از این گیاه در رنگرزی گزارش شده است. دانه قره داغ ارزش غذائی برای دام و وحوش دارد. برگ ها وشاخه های جوان برای تعلیف دام سبک مناسب است. قره داغ با داشتن گل های فراوان و میوه های الوان و زیبا می تواند به عنوان یک گیاه زینتی در پارک ها و منظر سازی جاده ها در مناطق کویری نیز مورد توجه قرار گیرد. استفاده داروئی از این گیاه ناشناخته است. پراکنش این گیاه در شرق وجنوب شرق اروپا (روسیه، اوکراین و رومانی)آسیا (ترکیه، ایران و افغانستان) منطقه قفقاز (ارمنستان، آذربایجان و گرجستان) آسیای میانه (قزاقستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان) و چین گزارش شده است.
نتیجه گیری :
قره داغ گیاهی است آفتاب دوست که با توجه به دامنه وسیع سازگاری آن در خاک های اسیدی، قلیائی و شور و نیز خاک های سبک تا سنگین و علاوه بر آن به علت مقاومت در برابر محدوده های حرارتی (50 تا 30- درجه سانتیگراد) و نیز امکان تکثیر و ازدیاد از طریق بذر و ریشه های نابجا، گونه بسیار مناسبی برای احیاء اراضی بیابانی و کویری می باشد. این گیاه می تواند در تثبیت بیولوژیکی تپه های شنی حاشیه پلایاها و مناطق کویری مورد استفاده قرار گیرد. توانائی ایجاد ریشه های نابجا و امکان توسعه گیاه بر روی تپه های ماسه ای توانسته است در اکثر مناطق رویشگاهی، جلوه های زیبائی را درکویر لم یزرع به نمایش بگذارد. از جهتی این گیاه می تواند در طرح های اکوتوریسم بیابانی نقش مهمی را ایفا نماید. حفاظت از این گونه و توجه به توسعه آن امری ضروری است.



